جنگ جهانی دوم از آغاز تا پایان به روایت تصویر

ارتش آلمان به دستور آدولف هیتلر در نخستین روز ماه سپتامبر سال ۱۹۳۹ به لهستان حمله کرد. به این ترتیب جنگی درگرفت که تا روز هشتم ماه مه سال ۱۹۴۵ ادامه یافت و میلیون‌ها نفر جان خود را در این جنگ جهانی از دست دادند.

۱۹۳۹

آلمان نازی به دروغی تاریخی دست زد و اعلام کرد که حمله به لهستان در پاسخ به حملات این کشور به آلمان بوده است. فرانسه و بریتانیا که متحد لهستان بودند، روز سوم سپتامبر همین سال در جواب این حمله به آلمان اعلان جنگ کردند.
 

۱۹۳۹

لهستان که از نظر نظامی ضعیف بود، نمی‌توانست در مقابل ارتش نیرومند آلمان مقاومت کند. طی پنج‌هفته ارتش لهستان شکست خورد. در چنین شرایطی ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی روز هفدهم سپتامبر شرق لهستان را اشغال کرد. اشغال شرق لهستان برطبق قراردادی مخفیانه انجام شد که شوروی با آلمان بسته بود.
 

۱۹۴۰

ارتش آلمان در ماه آوریل ۱۹۴۰ به دانمارک حمله کرد. اشغال این کشور زمینه حمله آلمان به نروژ را نیز مهیا کرد. آلمان در نظر داشت مواد خام مورد نیاز صنعت جنگ خود را از نروژ تامین کند. بریتانیا که نگران ارسال مواد خام نروژ به آلمان بود سربازانی به نروژ فرستاد. آن‌ها اما در ماه ژوئن به ارتش آلمان تسلیم شدند.
 

۱۹۴۰

در دهم ماه مه ارتش آلمان به کشورهای هلند، بلژیک و لوکزامبورگ، که خود را بی‌طرف اعلام کرده بودند، حمله کرد و طی چندروز این کشورها را به اشغال خود درآورد. به این ترتیب امکان حمله آلمان به فرانسه آماده شد.
 

۱۹۴۰

ارتش آلمان حمله به فرانسه را آغاز کرد و با پیشروی خود موفق شد در اواسط ماه ژوئن پاریس را اشغال کند. در بیست‌ودوم ژوئن فرانسه تسلیم شد. فرانسه به دوبخش تقسیم شد. بخشی زیرنظر آلمان و بخش دیگر زیرنظر دولتی دست نشانده آلمان به رهبری مارشال فرانسوی فیلیپ پتن بود. مارشال پتن بعدها به خاطر قبول ریاست حکومت ویشی در جنگ جهانی دوم به خیانت متهم و محکوم شد.
 

۱۹۴۰

هیتلر پس از این پیروزی، حمله به بریتانیا را آغازکرد. بمب‌افکن‌های آلمان بمباران شهرهای بریتانیا را آغاز کردند. شهر کاونتری از جمله شهرهای بریتانیا بود که در پی این حملات به کلی ویران شد. جنگ هواپیماهای آلمان و بریتانیا ادامه یافت و نیروی هوایی بریتانیا موفق شد خسارت‌های فراوانی به هواپیماهای آلمانی وارد کند. در بهار سال ۱۹۴۱ حملات نیروی هوایی آلمان به بریتانیا به شدت کاهش یافتند.
 

۱۹۴۱

هیتلر پس از شکست هوایی از بریتانیا توجه‌اش را به جنوب و پس از آن به شرق معطوف کرد. ارتش آلمان لشکرکشی به سوی شمال آفریقا، منطقه بالکان و روسیه را آغاز کرد. در همین زمان متحدان نیروهای محور شامل آلمان، ایتالیا و ژاپن به تدریج افزایش می‌یافتند.
 

۱۹۴۱

هیتلر در بهار سال ۱۹۴۱ فرمان حمله به یوگسلاوی را صادر کرد. یونان هم از حملات ارتش آلمان در امان نماند. در ماه مه سال ۱۹۴۱ چتربازان آلمان در جزیره کرت یونان پیاده شدند و حملات هوایی – زمینی آلمان علیه یونان آغاز شد.
 

۱۹۴۱

در بیست‌و‌دوم ژوئن سال ۱۹۴۱ حمله آلمان به اتحاد جماهیر شوروی با نام عملیات "بارباروسا" آغاز شد. تبلیغات آلمان هیتلری هدف این حمله را "توسعه فضای حیاتی در شرق" نامیدند. ارتش آلمان در حمله به اتحاد جماهیر شوروی جنایت‌های جنگی بی‌شماری را مرتکب شد.
 

۱۹۴۲

ارتش سرخ اتحاد شوروی در ابتدای حمله آلمان مقاومت کمی از خود نشان داد، اما به تدریج با پیشروی ارتش آلمان در خاک روسیه، قوای آلمان تحلیل رفت. از دست دادن وسیع نیرو و نامطمئن شدن مسیر دریافت مواد کمکی مورد نیاز نظامیان سبب شدند که قوای آلمان به تدریج ضعیف شود. در شرایطی که آلمان بیشتر بخش‌های اروپا، شمال آفریقا و روسیه را در اختیار داشت، اضمحلال ارتش‌اش به تدریج از سال ۱۹۴۲ آغاز شد.
 

۱۹۴۲

ایتالیا که متحد آلمان بود در ژوئن سال ۱۹۴۰ در شمال آفریقا به نیروهای بریتانیا حمله کرد و آلمان در بهار ۱۹۴۱ برای کمک به ارتش ایتالیا "سپاه آلمان در آفریقا" (Afrikakorps) را به این منطقه اعزام کرد. دولت بریتانیا که تا مدت‌ها در حالتی دفاعی قرار داشت، در پائیز ۱۹۴۲ به نیروهای محور در "العلمین" حمله کرد و آن‌ها را به عقب‌نشینی واداشت. نبرد العلمین مسیر جنگ جهانی دوم را برگرداند.
 

۱۹۴۲

نازی‌های آلمان در پشت جبهه‌های شرق اردوگاه‌های مرگ اسرای خود را مستقر کرده بودند. بیش از شش میلیون انسان قربانی جنون نژادپرستانه نازی‌های آلمان شدند. بسیاری تیرباران شدند یا در اتاق‌های مخصوص گاز خفه شدند. بسیاری دیگر یا از گرسنگی و تشنگی و یا در پی بیماری از میان رفتند. هزاران سرباز آلمان و مامور اس‌اس در این جنایت تاریخی سهیم بودند.
 

۱۹۴۳

در چهارمین سال اوضاع جنگ دگرگون شد. ارتش سرخ در شرق حملات خود را به نیروهای فاشیسم آلمان افزایش داد. متفقین در جنوب وارد خاک ایتالیا شدند. آلمان و متحدان‌اش در قالب دفاعی بودند و فشار زیادی را تحمل می‌کردند.
 

۱۹۴۳

شکست آلمان در جنگ جهانی دوم در نبرد استالین‌گراد مشخص شد. ارتش آلمان از ماه ژوئیه سال ۱۹۴۲ سعی کرد این شهر را تسخیر کند، اما سرانجام در فوریه سال ۱۹۴۳ شکست خورد و این شهر توسط ژنرال روکوفسکی آزاد شد. فیلدمارشال فون پاولوس به اتفاق ۲۵۰۰ افسر عالی رتبه تسلیم ارتش شوروی شدند. ۷۰۰ هزار نفر تنها در این نبرد کشته شدند. بیشتر آن‌ها سربازان ارتش سرخ شوروی بودند.
 

۱۹۴۳

پس از تسلیم نیروهای آلمان و ایتالیا در شمال آفریقا، راه برای متفقین باز شد تا با ورود به ایتالیا حمله به کشورهای محور را آغاز کنند. در دهم ژوئیه نیروهای متفقین به سیسیل وارد شدند. یکی از قدرت‌های متفقین آمریکا بود که هیتلر در سال ۱۹۴۱ به آن اعلان جنگ کرده بود.
 

۱۹۴۳

نیروهای متفقین در سپتامبر ۱۹۴۳ پیشروی به بخش‌های دیگر ایتالیا را ادامه ‌دادند. هیتلر در چنین شرایطی فرمان داد که ارتش آلمان ایتالیا را اشغال کند. در حالی که نیروهای متفقین از جنوب این کشور به پیشروی خود ادامه می‌دادند، سربازان آلمان در دیگر بخش‌های ایتالیا ترس و وحشت برقرار کرده بودند.
 

۱۹۴۴

ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی در شرق اروپا همواره ارتش آلمان را به عقب‌نشینی وامی‌داشت. کشورهایی چون یوگسلاوی، رومانی، بلغارستان و لهستان یکی پس از دیگری به دست نیروهای ارتش سرخ می‌افتاد. متفقین نیز قدرت‌شان افزایش می‌یافت. آن‌ها موفق شدند در شمال فرانسه و اندکی بعد در جنوب فرانسه نیرو پیاده کنند.
 

۱۹۴۴

در سحرگاه ششم ژوئن سال ۱۹۴۴ نیروهای آمریکا، بریتانیا، کانادا و دیگر کشورهای متفقین در سواحل نورماندی در شمال فرانسه پیاده شدند. ارتش آلمان انتظار چنین اقدامی را از سوی نیروهای متفقین داشت، اما فکر می‌کرد که این نیروها در بخش‌های شرقی‌تر پیاده ‌شوند. حمله نیروهای متفقین از غرب به نیروهای آلمان هیتلری آغاز شد.
 

۱۹۴۴

در پانزدهم اوت نیروهای متفقین حملات خود را از جنوب فرانسه نیز آغاز کردند. قوای متفقین از شمال و جنوب با سرعت به پیشروی ادامه دادند و در بیست‌و‌پنجم اوت ۱۹۴۴موفق شدند پاریس را از کنترل اشغال‌گران فاشیست آزاد کنند. در پایان ماه اکتبر نیروهای متفقین آخن، اولین شهر بزرگ آلمان را نیز اشغال کردند.
 

۱۹۴۴

ارتش آلمان در زمستان ۱۹۴۴/ ۱۹۴۵ کوشید با یک ضدحمله نیروهای متفقین را عقب راند، اما شکست خورد و متفقین از غرب و شرق حملات خود را ادامه دادند.
 

۱۹۴۵

در هشتم ماه مه سال ۱۹۴۵ سرانجام فاشیست‌های آلمان به کلی تسلیم شدند. هیتلر که نگران دستگیری‌اش بود، در سی‌ام ماه آوریل دست به خودکشی زد و به ضرب گلوله خود را کشت. بیشتر قاره اروپا پس از شش سال جنگ به ویرانه تبدیل شده بود. این جنگ حدود ۵۰ میلیون کشته برجای گذاشت. ژنرال مارشال ویلهلم در ماه مه سال ۱۹۴۵ در برلین قرارداد تسلیم آلمان را امضا کرد.

عکس های تاریخی

عکس های تاریخی

اقتدار ساسانیان

تصویر اردشیر ساسانی بر سکه او

سوم ژوئیه سال 324 میلادی، کنستانتین امپراتور روم که برای سرکوبی رقیبان رومی خود به بیزانتیوم Byzantium لشکر کشیده بود تصمیم گرفت در اینجا و نه چندان دور از محل شهر «تروا» شهری به نام خود بسازد تا به امپراتوری ایران نزدیک باشد و اخبار مربوط به تحرکات ساسانیان را سریعتر دریافت کند و تصمیمات مربوط به خنثی کردن این تحرکات در شهر تازه ساز که یکی از دو پایتخت روم [پایتخت شرقی] خواهد بود گرفته شود. 
    وی پس از نابود ساختن «لی سینیوس Licinius» رقیب خود و هوادارانش، 25 ژوئیه سال بعد (325 میلادی) دستور ساختن قسطنطنیه (شهر کنستانتین - استانبول امروز) را صادر کرد که پس از تجزیه امپراتوری روم به صورت پایتخت روم شرقی باقی ماند. شهر قسطنطنیه (Constantinople) در 11 ماه مه سال 330 میلادی آماده بهره برداری شد. این شهر که موقعیت منحصر به فردی دارد در نقطه مرزی دو قاره آسیا و اروپا واقع شده و ناظر بر تنگه بسفر (Bosforus، محل تلاقی دریای سیاه و دریای اژه) و یکی از مراکز تصمیم گیری های مهم جهانی بوده است.
    اقدام کنستانتین به ساختن این شهر باعث تشدید معارضات دو ابرقدرت زمان - ایران و روم - شد که تا سال 628 میلادی ادامه یافت وسرانجام هر دو امپراتوری را تضعیف و به عمرشان پایان داد. 
    «نورویچ» در تالیف خود «بیزانتیوم» در این زمینه نوشته است: در طول هشت قرن( دوران اشکانیان و ساسانیان )، امپراتوری غول آسای ایران تهدید عمده برای امپراتوری روم بود. ایران از گرجستان تا غرب فرات و شرق رود سند تا فلات پامیر (مرز شرقی تاجیکستان) وسعت داشت و این دو امپراتوری بدون وقفه بر سر سوریه و فلسطین و شمال غربی آسیای صغیر و گهگاه ارمنستان در حال جنگ و جدال بودند و در این جنگها که تا سال 628 میلادی ادامه داشت پیروزی باایرانیان بود که ناسیونالیسم ایرانی به دولت ساسانیان اقتدار ویژه داده بود. رومیان در آغاز ظهور این ناسیونالیسم، آن را دست کم گرفته بودند که شکست های نظامی شان از اردشیر پاپکان و پسرش شاپور آنان را متوجه «واقعیت امر» کرد. در سایه همین ناسیونالیسم توفنده بود که ایران چند بار ابر قدرت اول جهان شده بود.

قتل مازیار به دست خلیفه عباسی

ورخان اروپایی که در باره بپاخیزی ایرانیان برضد خلفای اموی و عباسی تحقیق کرده اند وقوع قتل «مازیار» حکمران وقت مازندران (تبرستان ــ تپورستان) به دست المعتصم خلیفه عباسی را سوم ژوئیه سال 839 میلادی نوشته اند. مازیار از خاندان اسپهبدان مازندران پسر قارن و قارن پسر ونداد هرمز و ونداد نوه سوخرا بود. مازیار در آمل بر اثر خیانت برادرش «کوهیار» که فریب عوامل خلیفه را خورده بود دستگیر و به سامرا (سامره) منتقل و به المعتصم تحویل داده شده بود که پس از شکنجه بسیار کشته شد. جسد مازیار که زیر شکنجه کشته شده بود در همان محلی که جسد بابک خرمدین بر دار شده بود به دار کشیده شد.
     خلیفه قبلا از راه ریا و نیرنگ حکومت مازیار بر مازندران را تایید کرده بود. المعتصم دو استقلال طلب معروف دیگر ایران - بابک و افشین - را به همین ترتیب نابود کرد. تاریخ بپاخیزی ایرانیان از جالبترین و قهرمانانه ترین فصول تاریخ عمومی است که بپاخیزی ویتنامی ها در قرن 20 را می توان در ردیف آن قرار داد.

بنای شهر کوبک Quebec در کانادا

Samuel de Champlain

سوم ژوئیه سال ۱۶۰۸، ساموئل دو شامپلین Samuel de Champlain جغرافیدان فرانسوى در چهل و یکمین زادروز خود بناى شهر «کبکQuebec» را در کانادا آغاز کرد که این منطقه بعداً به «فرانسه نو» معروف شد. این شهر اینک مرکز ایالت فرانسوی زبان کوبک کنفدراسیون کانادا است. ساکنان این ایالت از زمانی که شارل دوگل خطاب به آنان فریاد کشید «زنده باد کوبک مستقل» تاکنون دو بار به طریق دمکراتیک (رای گیری) تلاش کرده اند تا از کنفدراسیون کانادا جدا شوند.
    یک سال پیش از آغاز ایجاد شهر کبک (کوبک)، انگلیسى ها وارد آمریکاى شمالى (ایالات متحده امروز) شده و ایجاد «جیمز تاون» را در ویرجینیا آغاز کرده بودند.
    با اینکه بعداً، دولت انگلستان مهاجرنشین فرانسوى «کبک» را متصرف شد و کانادا را یک دومینیون انگلستان اعلام داشت؛ هنوز فرانسوى زبانان «کبک» زبان و فرهنگ فرانسوی خود را حفظ کرده و در آرزوى کسب استقلال هستند. دو شامپلین سه بار به کانادا سفر کرده بود و بنای شهر کوبک در سومین سفر او آغاز شده بود. پیش از شامپلین، ژاک کارتیه فرانسوی در سال 1534 در سفر به قاره غربی به کانادا رسیده بود (67 سال زودتر از انگلیسی ها). فرانسویان برخلاف انگلیسی ها بومیان (سرخپوستان) را نابود نکرده و با آنان به همزیستی پرداخته بودند.

اختراع تفنگ ته پُر (فشنگدار)

هلموت فون مولتکه

سوم ژوئیه (جولای) سال 1866 در جریان جنگ بر سر رهبری ژرمن ها، در نبرد کونیگراس Koniggratz در نزدیکی «سادوا» ارتش پروسPrussia (آلمان شمالی ـ برلین) که به تفنگ «ته پُر» و استفاده از فشنگ مجهز شده بود ارتش اتریش Austria را که هنوز از تفنگ «سرپُر و سنبه ای» استفاده می کرد شکست داد و برتری خود در میان ژرمن ها (آلمانی نژادها) را مسلم ساخت.
    در این نبرد، فرماندهی نیروهای دولت پروس را مارشال مولتکه برعهده داشت. تفنگ فشنگی، توسط مهندش «یوهان نیکلاس فون دریسهDreyse» اختراع و برای ارتش پروس (آلمان) ساخته شده بود.

Johann Nicolaus von Dreyse

مظفرالدین‌شاه در کشتی شاه ادوارد

سفر مظفرالدین شاه قاجار به انگلستان در جریان دومین تور اروپایی در دوران سلطنتش با حاشیه‌هایی چون خودداری شاه ادوارد از اعطای نشان "بند جوراب" به او و مراسم استقبال در عرشه کشتی تفریحی همراه بود.

 مظفرالدین شاه قاجار که پس از ترور پدرش بر تخت سلطنت تکیه زد همانند او به سفر فرنگ علاقمند بود و تا پایان عمرش سه بار به سفر اروپا رفت؛ تورهایی که برای ملت ایران کم هزینه نبود و معمولا با گرفتن وام از کشور روسیه و انگلستان در ازای اعطای امتیازات مختلف هزینه‌هایش تامین می‌شد.

 

روابط دربار و انگلیس ایجاب می‌کرد مظفرالدین شاه در سفر اول خود به اروپا به انگلستان برود اما مرگ ملکه ویکتوریا همه چیز را به هم زد. در اولین سفر به اروپا که هزینه اش با قراردادی بالغ بر ۲۳ میلیون و پانصد هزار روبل در ازاء عایدات گمرکات ایران از روسیه تامین شده بود، شاه مدت هفت ماه از کشورهای روسیه، اتریش، سوئیس، آلمان، بلژیک، فرانسه و در راه بازگشت از ترکیه (عثمانی) دیدن کرد. 

 

شاه ایران دو سال بعد بار دیگر با دریافت وام جدیدی به مبلغ ده میلیون روبل از روسیه و اعطای امتیازات تازه‌ای در شمال ایران به آن‌ها، عازم اروپا شد و اینبار عزم کرد حتما به انگلستان نیز سفرکند. در این سفر که در ۲۲ فروردین ۱۲۸۲ آغاز شد و شش ماه به طول انجامید شاه از کشورهای اتریش، آلمان، بلژیک، ایتالیا بازدید کرد و سپس وارد انگلستان شد.

نقل است که شاه ادوارد هفتم که تازه از عمل جراحی آپاندیس فارغ شده بود از شنیدن خبر عزیمت شاه ایران به این کشور چندان خوشحال نشد و زمانی که به او اطلاع دادند برای تحکیم جایگاه انگلستان در ایران بایست نشان اشرافی بند جوراب را نیز به وی اعطا کند، خشمگین شد.

 

مظفرالدین شاه در تاریخ ۲۰ آگوست ۱۹۰۲ وارد انگلستان شد و برخلاف تشریفات معمول به جای استقبال از او در قصر "باکینگهام" در کشتی تفریحی پادشاه انگلیس در "پورتموث" مورد استقبال شاه و دربار انگلیس قرار گرفت.  

شاه ادوارد فردای آن روز در کاخ "مالبرو" یک مهمانی رسمی به افتخار شاه ایران ترتیب داد اما اعطا نکردن نشان اشرافی "بند جوراب" به مظفرالدین شاه موجب دلخوری او شد.

تلاش "آرتور بالفور" نخست وزیر وقت بریتانیا و سایر مسئولین دیپلماسی بریتانیا برای متقاعد کردن شاه ادوارد به اعطای نشان به شاه ایران در طول ده روز اقامت او در این کشور بی فایده بود چرا که وی معتقد بود این نشان نباید به یک غیر مسیحی اعطا شود. با این وجود خطر نفوذ روسیه در ایران باعث شد چندی پس از بازگشت شاه ایران، ادوارد هفتم متقاعد شود که این نشان را برای وی ارسال کند.

عکس زیر که یکی از معدود تصاویر برجای مانده از سفر شاه ایران به انگلستان است مربوط به استقبال شاه ادوارد از وی بر روی عرشه کشتی تفریحی پادشاه انگلیس در "پورتموث" در تاریخ 20 آگوست 192 برابر با 28 مرداد 1281 شمسی است.  

افراد حاضر در این عکس یادگاری نشسته از چپ: ولیعهد انگلستان شاهزاده جرج پنجم، مظفرالدین شاه، شهبانو الکساندرا، پادشاه انگلستان ادوارد هفتم، پرنسس ویکتوریا هستند. دیگر افراد حاضر در این عکس میرزا محمودخان «حکیم الملک» پزشک شاه و وزیر دربار، سمت چپ مظفرالدین شاه، میرزا علی اصغر خان «امین السلطان اتابک اعظم»، سمت راست مظفرالدین شاه و میر بهادر، وزیر جنگ، پشت سر شهبانو الکساندرا هستند.

از دیگر نکات قابل تشخیص در این عکس الماس دریای نور نقش بسته بر روی کلاه مظفرالدیم شاه قاجار است.